Persbericht

Uit onderzoek van Stichting Consumer Justice blijkt dat 56% van de Nederlanders zijn verwarming niet aanzet vanwege stijgende energieprijzen. Onder 65-plussers en gezinnen met kinderen loopt het percentage zelfs op tot 63%.

Amsterdam, 18 november 2025 – Uit nieuw landelijk onderzoek van Stichting Consumer Justice (CJF) blijkt dat meer dan de helft van de Nederlandse huishoudens (56%) de verwarming uit laat staan nu de energieprijzen blijven stijgen. De onderzoeksresultaten wijzen op een groeiende crisis op het gebied van de betaalbaarheid van energie in Nederland, waarbij veel gezinnen en gepensioneerden nu besparen op eerste levensbehoeften om de stijgende energiekosten het hoofd te bieden. Bijna een derde van de Nederlanders (31%) heeft zijn uitgaven voor vrije tijd en boodschappen verminderd als direct gevolg van stijgende energierekeningen. Dit bewijst dat de hoge energiekosten impact hebben op de huishoudelijke uitgaven en daarmee hun weerslag hebben op de bredere economie. 

De energiekosten voor huishoudens in Nederland zijn de afgelopen jaren sterk gestegen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zullen de gemiddelde jaarlijkse rekeningen in 2025 naar schatting ongeveer €2.065 bedragen. Dit is ongeveer twee keer zo hoog als het niveau van 2020. Deze lasten hebben ongeveer 510.000 huishoudens in energiearmoede gedreven. Daarnaast loopt nog eens een miljoen huishoudens volgens de voorlopige cijfers van het CBS en de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO) risico hierop door hoge kosten en slecht geïsoleerde huizen. In vergelijking met andere Europese landen hebben Nederlandse huishoudens eind 2024 te maken met de hoogste gasprijzen, op Zweden na.

Deze cijfers laten een groeiend gevoel van financiële onzekerheid zien onder Nederlandse huishoudens. CJF liet dit onderzoek uitvoeren om beter te begrijpen hoe stijgende energiekosten het dagelijks leven raken en om zijn inspanningen te ondersteunen tegen oneerlijke praktijken van energieleveranciers op de energiemarkt die de crisis hebben verergerd.

Namens CJF zegt Michael Lints, voorzitter van de raad van bestuur:

“Deze bevindingen schetsen een grimmig beeld van hoe de stijgende energieprijzen gewone Nederlandse gezinnen treffen. Velen worden gedwongen om onmogelijke keuzes te maken: warm blijven of eten op tafel zetten. Dit is niet alleen een economische kwestie, maar ook een kwestie van eerlijkheid en verantwoordelijkheid binnen de energiemarkt. De collectieve actie die CJF is gestart tegen de grootste energieleveranciers in Nederland is daarom ontzettend belangrijk: het is een cruciale stap om het vertrouwen in de energiemarkt proberen te herstellen en hen verantwoordelijk te houden voor jarenlange oneerlijke praktijken met prijswijzigingsclausules die miljoenen huishoudens en kleine bedrijven in moeilijkheden hebben gebracht.”

CJF heeft op 1 oktober 2025 bij de rechtbank Amsterdam een collectieve massaclaim ingediend tegen de tien grootste Nederlandse energieleveranciers, om gerechtigheid te eisen voor miljoenen Nederlandse huishoudens en kleine bedrijven met variabele energiecontracten die sinds april 2017 te maken hebben met oneerlijke prijsverhogingen. De zaak is inmiddels inhoudelijk van start gegaan en alle tien gedaagde energieleveranciers moesten zich op 29 oktober 2025 stellen bij de rechtbank waarna zij in staat zullen worden gesteld om verweer te voeren.

De collectieve actie:

· Omvat 10 grote energieleveranciers: de dagvaarding heeft betrekking op de tien grootste energieleveranciers die oneerlijke prijswijzigingsclausules hebben toegepast, waaronder: Vattenfall, Eneco, Essent, Energiedirect, Budget Thuis, Greenchoice/ Greenchoice Zakelijk, ENGIE, Oxxio en Vandebron. CJF spreekt daarmee meer leveranciers aan dan andere stichtingen die ook een actie zijn gestart.

· Zorgt ervoor dat zowel huishoudens (consumenten) als het kleinbedrijf worden vertegenwoordigd: de collectieve actie van CJF gaat ook verder dan alleen consumenten. CJF komt uitdrukkelijk ook op voor kleine ondernemingen, die het fundament van de Nederlandse economie vormen en die ook te maken hebben gehad met dezelfde plotselinge prijsstijgingen. Door zowel voor consumenten als kleine ondernemingen op te nemen, weerspiegelt deze collectieve actie van CJF zoveel mogelijk de werkelijke omvang van de economische schade die de hele samenleving heeft geleden.

· Combineert juridische argumenten op het gebied van consumentenrecht en mededingingsrecht: de collectieve actie van CJF is ook de enige die zich zowel op het mededingingsrecht als op het consumentenrecht baseert. CJF stelt dat de leveranciers onderling hun feitelijke handelwijze hebben afgestemd en zo in feite ook de concurrentie hebben beperkt als gevolg waarvan afnemers van energie ook zijn benadeeld. Deze bredere aanpak versterkt de collectieve actie en benadrukt het systematische karakter van de onrechtmatige handelspraktijk. CJF eist zowel compensatie voor de geleden en te lijden schade als een gebod om zo snel mogelijk een einde aan deze oneerlijke handelspraktijken te maken, die het vertrouwen in een eerlijke Nederlandse energiemarkt ondermijnen.

Energieleveranciers maken sinds april 2017 gebruik van ‘wijzigingsclausules’ en ‘aanpassingsclausules’ om eenzijdig de prijzen van variabele energiecontracten te verhogen. Klanten met een variabele energiecontract kregen te maken met plotselinge en forse prijsverhogingen, maar onduidelijk is en blijft waarom deze verhogingen werden ingevoerd en met hoeveel hun energierekening zijn gestegen. Ook werden afnemers van energie veel te laat, of helemaal niet geïnformeerd over wijzigingen in de tarieven. Verschillende rechtelijke instanties hebben al bevestigd dat dergelijke clausules in strijd zijn met het Europese consumentenrecht. Desondanks blijven leveranciers volgens CJF deze oneerlijke prijswijzigingsclausules gebruiken, waardoor de leveranciers nog steeds risico’s en kosten op hun klanten afwentelen.

Als belangenbehartiger vertegenwoordigt CJF collectief alle getroffen klanten van de 10 genoemde energieleveranciers en biedt hen met deze collectieve actie een efficiënte juridische procedure om het gebruik van oneerlijke contracten op de Nederlandse energiemarkt aan te vechten en om compensatie te verkrijgen over het verleden.

CJF roept alle getroffen huishoudens en kleine ondernemingen op om zich bij de actie aan te sluiten, deze te steunen en de compensatie te eisen waar zij na jarenlange oneerlijke energiekosten recht op hebben.

Contact voor de media:

Dina Hudson – Byfield Consultancy
Email: dina@byfieldconsultancy.com
Telefoon: +44 (0)204 558 6130

Elizabeth James Tingen – Stark Narrative
Email: elizabeth@starknarrative.com
Telefoon: +31 (0)65 420 2905

Over Stichting Consumer Justice
De Stichting is opgericht om Nederlandse consumenten en kleine ondernemingen te helpen bij het verkrijgen van toegang tot het rechtssysteem. De stichting komt op voor individuen waarvoor het zelf praktisch onmogelijk is om hun recht te halen, bijvoorbeeld omdat de individuele vorderingen te klein of te complex zijn om afzonderlijk te behandelen. Zo maakt de Stichting het mogelijk om op te komen tegen grote producenten, bedrijven of praktijken die frauduleus, concurrentieverstorend of markt-dominant gedrag vertonen. Deze aanpak biedt een praktische en efficiënte manier om geschillen aan te pakken die anders onbestraft zouden blijven en draagt bij aan de effectieve en evenwichtige handhaving van consumentenrechten. Meer informatie is beschikbaar op: https://www.mijnenergieclaim.nl/.

Over het onderzoek
Aan het landelijk representatieve onderzoek namen 1.023 respondenten uit heel Nederland deel, via zowel mobiele apparaten als desktops. Het onderzoek vond plaats tussen 29 oktober en 3 november 2025 en werd onafhankelijk uitgevoerd in opdracht van CJF. De deelnemers werd gevraagd naar hun perceptie van de energiesector, of zij vinden dat energiebedrijven eerlijk handelen en hoe het recente prijsbeleid hun dagelijks leven en hun gemeenschap heeft beïnvloed.

Over Michael Lints
Michael Lints, voorzitter van de raad van bestuur van de Stichting (CJF), is Nederlands staatsburger met meer dan 20 jaar leiderschapservaring als ondernemer en investeerder. In zijn rol als bestuurslid en woordvoerder van de raad van bestuur zet hij zich in voor het bevorderen van consumentenrechtvaardigheid, geleid door de principes van eerlijke behandeling, transparantie en verantwoordelijkheid.